Patentler ve faydalı modeller bir buluşun mucidini gösteren resmi tescil belgeleridir. Patentler temel olarak incelemeli ve incelemesiz patent şeklinde ayrılırlar. Faydalı modeller sıklıkla patent olarak adlandırılıyorsa da aslında farklı bir tescil türüdür.
Patentler sınai bir ürünün teknik veya mekanik bir kısmı üzerinde olabileceği gibi, tekniğin bilinen durumunu aşan bir metod buluşu hakkında da olabilir. Ancak ülkemizin de içinde bulunduğu Kara Avrupası Hukuku’nu kabul eden ülkelerde yazılımlar için özel bir patent tescili bulunmamaktadır. Yazılımlar ancak bir donanım üzerinde hizmet verirse, örneğin firmware şeklinde, donanım ile birlikte patentlenebilmektedir.
Bir patentin istemlerinin piyasadaki bir rakibi veya bir başka buluş ile benzer olması durumu hukuken çözülmesi gereken bir problemdir.
Patent uyuşmazlıkları bilirkişi marifetine en çok ihtiyaç duyulan oldukça teknik davalardandır. Patentlerin tescil aşamasında gelecekte yaşanabilecek sorunlar öngörülmeden metne dökülmesi de bu zorluğu arttıran bir etkendir. Aslında patent başvuruları mucidin kendisi için değil, gelecekte onu okuyacak diğer bilim insanları ve adli görevliler düşünülerek hazırlanmalıdır.
Patent davaları, marka gibi sadece onu taşıyan ürünler için değil, buluş kapsamındaki tüm ürün ve hizmetleri etkilediğinden gerek tazminat gerekse ihlal eden üretimin durdurulması bakımından firmaların ticari hayatını etkileyecek sonuçlar ortaya çıkarmaktadır.